DZIEJE OCHOTNICZEJ STRAŻY POŻARNEJ W WILDZE 1919 -2019

We wrześniu 2019 r. przypada setna rocznica powstania Ochotniczej Straży Pożarnej w Wildze. W porównaniu do udokumentowanej osiemsetletniej historii Wilgi, czy sześćsetletniej historii parafii jest to okres krótki. Zważywszy jednak, że straże ogniowe we wsiach w byłym zaborze rosyjskim powstawały późno, bo dopiero na początku XX wieku, to okres stuletniej działalności Ochotniczej Straży Pożarnej należy uznać za znaczący w historii miejscowości.

Do drugiej połowy XVIII w. Wilga leżała przy ujściu rzeki o tej samej nazwie do Wisły. Z trzech stron na piaszczystych glebach rozciągała się Puszcza Osiecka. Położenie Wilgi nad Wisłą wykorzystali jej prywatni właściciele (potomkowie wojewody mazowieckiego Mikołaja Węża) i w XVI w. doprowadzili do lokacji miasta Wilgi. W 1929 roku właściciele majątku Wilga hrabiowie Wanda i Stanisław Rostworowscy na swoich gruntach utworzyli Osiedle Klimatyczne „Wilga nad Wisłą”. Jak widzimy rozwój Wilgi był uzależniony od jej właścicieli i położenia.

Ludność zamieszkująca te tereny wznosiła zabudowania z dostępnego materiału, czyli drewna. W okolicy nie występują inne naturalne materiały budowlane, jak wapienie, piaskowce czy głazy narzutowe. Pierwszą cegielnię w Wildze uruchomiono na początku XIX w. Budownictwo w większości drewniane przetrwało na wsiach do lat 60-70 XX w. Drewniana zabudowa sprzyjała niestety licznym pożarom.

Zapisy dużych pożarów zabudowań w tym kościołów i powodzi były odnotowywane w księgach kościelnych, jako wyraz tragedii i pamięci o nieszczęściu. Pierwszy kościół z 1407 r. spalił się na początku XVI w. Postawiono nowy.

W roku 1568 miał miejsce duży pożar miasta Wilgi. W tekście przywileju z 5 lipca 1596 r. znajduje się opis zniszczeń w parafii i mieście oraz wzmianka, że kościół i budynki zniszczone zostały w pożarze wiele lat przed 1591 rokiem. W wymienionym roku postawiono trzeci kościół. Przed 1596 r. rzeka Wisła zalała uprawy i wieś Skurczę. Podobna powódź nawiedziła Skurczę w 1603 r.

Okres tzw. „potopu szwedzkiego” w XVII w. doprowadził do wielkich zniszczeń w Wildze. W 1657 r. wojska węgierskie księcia Jerzego Rakoczego spaliły miasto Wilgę.

W roku 1764  w wyniku wielkiej powodzi Wisła zmieniła swoje koryto w kierunku zachodnim o kilka kilometrów. Powstał teren zalewowy z żyzną ziemią zwany „Powiślem”. Z czasem zasiedlony przez kolonistów holenderskich i niemieckich.

5 lipca 1769 r. w Wildze wybuchł pożar w zabudowaniach Andrzeja Młynarczyka, które sąsiadowały z kościołem. W wyniku tego pożaru uległ spaleniu kościół z 1591 r. Budowę czwartego kościoła ukończono w 1771 r. W czasie I wojny światowej, podczas ofensywy armii niemieckiej, rano 29 lipca 1915 r. nastąpił ostrzał artylerii niemieckiej z lewego brzegu Wisły, który spowodował liczne pożary we wsiach nadwiślańskich. Najbardziej zniszczone zostały wsie Wilga i Skurcza. W wyniku ostrzału Wilgi spłonął XVIII-wieczny kościół drewniany, plebania oraz budynki w centrum miejscowości. Ocalało 9 budynków. W majątku Wilga należącym do Jana Czerkiewicza zniszczeniu uległ spichrz, stajnia i częściowo stodoła oraz wiele dachów, a wycofujący się Kozacy spalili także dwór wraz z wyposażeniem. W wyniku działań militarnych Wilga została zniszczona w 50%.

Również działania militarne podczas kampanii wrześniowej w 1939 r. nie oszczędziły Wilgi. 16 września wojska niemieckie nacierające od strony folwarku „Zagroda” i cmentarza ostrzelały Wilgę. Pociski zapalające z broni maszynowej spowodowały pożary budynków przy dzisiejszej ul. Wojska Polskiego, a pociski z działa, które trafiły w wozy taborowe z amunicją, spowodowały pożary budynków przy dzisiejszej ul. Cichej.

W ostatni dzień okupacji niemieckiej 27 lipca 1944 r. Wilga miała zostać spacyfikowana. Tego dnia ekspedycja niemiecka rozstrzelała dziewięciu mieszkańców i przygotowała się do spalenia Wilgi. Tylko wkroczenie zwiadu pancernego wojsk radzieckich zapobiegło dalszej tragedii.

Na przestrzeni wieków zabudowa Wilgi wielokrotnie płonęła podczas wojen oraz innych pożarów. Na wielkość pożarów wpływała gęsta zabudowa drewniana, w tym szczególnie stodoły połączone ze sobą szczytami. Dodatkowo budynki mieszkalne i gospodarcze posiadały poszycie słomiane, co wpływało na łatwość zapłonu i przenoszenie ognia na inne budynki.

Informacje o pożarze mieszkańcy przekazywali za pomocą sygnałów dźwiękowych. Przy każdym gospodarstwie na gałęzi drzewa lub specjalnym rusztowaniu zawieszano tzw. gongi. Były to głównie lemiesze od pługów, felgi, w które uderzano innym przedmiotem metalowym np. młotkiem. Ostatni taki gong wisiał w ogrodzie Stanisława Kasprzaka. Wydawany dźwięk był sygnałem dla sąsiadów o powstałym pożarze. Ci, którzy usłyszeli sygnał, dzwonili w swoje żelastwa przekazując sygnał innym. W ten sposób wkrótce cała wieś wiedziała o pożarze. Zabierano własny sprzęt do gaszenia i pieszo udawano się na miejsce zdarzenia. Mieszkańcy posiadali w swoich gospodarstwach prosty sprzęt umożliwiający gaszenie ognia. Były to: tłumice, wiadra, bosaki, siekiery, drabiny. Nie na wszystkich podwórkach były studnie z żurawiem, z których czerpano wodę. Napełniane wodą wiadra mieszkańcy podawali sobie systemem łańcuchowym. Jedni gasili ogień, inni ratowali dobytek a drudzy zabezpieczali i zdejmowali poszycia słomiane z dachów lub polewali je wodą.

Dla zwiększenia czujności i skutecznego powiadamiania mieszkańców o grożącym niebezpieczeństwie wprowadzono nocne dyżury tzw. „stróże”. W nocy pełniono również dyżury na wieży kościelnej. W razie zauważenia pożaru dyżurny dzwonił kościelnymi dzwonami. Podczas wysokich stanów wody w rzekach prowadzono również dyżury mieszkańców na wałach. Powyższe działania podczas pożarów i innych zagrożeń przypominają działania samoobrony. Stanowiły swoisty zalążek przyszłej straży ogniowej.

Na terenie powiatu garwolińskiego pierwsza straż ogniowa powstała w 1881 r. w Garwolinie. Kolejne straże ogniowe zaczęły powstawać pod wpływem wydarzeń rewolucyjnych w Rosji i Królestwie Polskim w latach 1905 – 1907. Przed wybuchem I wojny światowej utworzono straże ogniowe w okolicznych miastach i osadach: Parysów (1904), Żelechów (1905), Maciejowice (1909), Łaskarzew (1911), Osieck (1912), Sobienie-Jeziory (1913). 1 maja 1919 r. w Garwolinie został utworzony oddział Związku Floriańskiego. Zadaniem Związku było m.in. udzielanie informacji fachowych, pomoc w organizowaniu straży, pozyskiwanie środków finansowych od Sejmiku i Zarządu Ubezpieczeń Wzajemnych Budowli od Ognia.

W czerwcu 1919 r. Wydział Powiatowy powołał Ottona Sztarka na inspektora do spraw pożarnictwa Straży Ogniowej. Władze powiatu informowały, że: „bezpieczeństwo ogniowe mieszkańców powiatu, sprawę pożarnictwa postawiły na właściwym gruncie, przeznaczając poważniejszą kwotę w budżecie na organizację straży ogniowych”. Sejmik powiatowy na potrzeby pożarnicze w budżecie powiatu na drugie półrocze 1919 r. przeznaczył 33 000 marek polskich, a każdą gminę zobowiązał do przekazania na ten cel ze swego budżetu po 1000mk.

W artykule pt. „Zadania straży ogniowych ochotniczych” zamieszczonym w „Tygodniku informacyjnym” nieznany autor relacjonował o stanie zabezpieczenia przeciwpożarowego następująco: „Najgorzej pod względem obrony pożarnej przedstawia się zachodnia część powiatu, gdzie np. w obrębie Wilga i Podłęż nie ma ani jednej straży ogniowej. Na tym terenie są robione starania w celu zorganizowania kilku straży ogniowych – w pierwszym rzędzie w Wildze i Podłężu”.

Podobnej treści artykuł pt. „Stan obrony pożarnej powiatu garwolińskiego w roku 1919” został zamieszczony w „Przeglądzie pożarniczym”. Autor artykułu Henryk Bronicki, referent do spraw pożarnictwa powiatu garwolińskiego, napisał: „Najgorzej pod względem obrony pożarnej przedstawia się środkowo-zachodnia część powiatu, gdzie np. w obrębie trójkąta Garwolin, Sobienie-Jeziory, Maciejowice nie ma ani jednej czynnej straży ogniowej. Na tej przestrzeni w najbliższym czasie przystąpić należy do zorganizowania straży w Wildze (została założona 26 IX 1919 r.) i Podłężu”. Mamy więc konkretną datę, tj. 26 września 1919 r., założenia Straży Ogniowej w Wildze.

Od połowy 1919 r. na terenie powiatu garwolińskiego zaczęto organizować straże pożarne w Sobolewie, Górznie, Pilawie i Wildze. Prawdopodobnie to referent Henryk Bronicki za pośrednictwem wójta lub proboszcza zwołał i był obecny na zebraniu założycielskim straży, ponieważ w zamieszczonej tabeli przedstawia dane, że straż w Wildze liczy 15 członków czynnych i nie posiada narzędzi ogniowych. Oprócz członków czynnych w straży byli również członkowie wspierający, płacący składki, wybierani do władz towarzystwa, lecz nie uczestniczący w akcjach gaśniczych. Do pracy we władzach straży często angażowano miejscowych księży, nauczycieli, wójtów, pisarzy gminnych i gospodarzy.

W dwutygodniku „Przegląd Pożarniczy” nr 1-2 z 1920 r. w artykule pt. „Stan obrony pożarnej powiatu garwolińskiego w roku 1919 autor Henryk Bronicki przedstawił historię powstawania kolejnych straży ogniowych w powiecie. W artykule zamieścił mapkę i wykresy. Poniższy wykres przedstawia powstawanie straży ogniowych w byłym powiecie w układzie chronologicznym. Na wykresie brakuje niektórych straży, które już obchodziły swoje stulecie. Nie jest możliwe żeby referent Bronicki ds. pożarnictwa starostwa powiatowego zapomniał ich zamieścić.

.

W sprawozdaniu z działalności Wydziału Powiatowego poinformowano m.in. „że dbając o również o rozwój straży ogniowych, które poza swem faktycznym zadaniem spełniają jeszcze rolę kulturalnych ognisk w gminach”. Dalej wskazano, że straż ogniowa w Wildze otrzymała pomoc pieniężną. Pomoc taką otrzymały również straże z Sobień-Jezior, Kłoczewa, Życzyna, Warszewic, Piastowa, Górzna i Sobolewa. Inne straże otrzymały pomoc w naturze. Wydział Powiatowy zakupił 14 beczkowozów i 4 pompy pożarnicze potocznie zwane sikawkami ręcznymi.

Jedna z zakupionych przez Wydział Powiatowy sikawek i dwa beczkowozy z beczkami metalowymi o pojemności 300 l zostały przekazane do straży w Wildze. Ta pierwsza sikawka zachowała się do naszych czasów. Od 1923 r. była na wyposażeniu straży w Trzciance. Jest to sikawka rosyjska, dwucylindrowa, wyprodukowana przez rosyjską Spółkę Akcyjną Gustaw List z Moskwy w końcu XIX wieku. Straż nie mając własnej szopy na sprzęt ogniowy: sikawkę z wężami, dwa beczkowozy, kaski i topory przechowywała u sołtysa Józefa Kasprzaka.

W związku z wojną, jaka toczyła się na wschodnich rubieżach Rzeczypospolitej z Rosją sowiecką, nastąpił pobór do armii sześciu najmłodszych roczników mężczyzn. Bolesław Chomicz, Prezes Zarządu Straży Ogniowych, wydał rozkaz, w którym wzywał: „Pod broń, Druhowie! Twórzcie co prędzej zwarte szeregi mocarnych synów Ojczyzny”. Rozkaz został odczytany przed szeregami straży. Wielu strażaków zgłosiło się do wojska, co spowodowało zdekompletowanie liczby strażaków. Aby zapewnić zabezpieczenie przeciwpożarowe mieszkańcom, na podstawie „Powiatowej Ordynacji Pożarnej” z dnia 28 lutego 1918 r. oraz „Przepisów Wykonawczych” z dnia 22 marca 1918 r., magistraty i urzędy gmin mogły wprowadzić obowiązkową służbę pożarniczą przez mężczyzn nie należących do straży. Obowiązkowi temu podlegali mężczyźni w wieku 18 -60 lat. Powołani do służby mężczyźni byli obowiązani uczestniczyć w ćwiczeniach i w gaszeniu pożarów. Za uchylanie się od obowiązków groziła kara pieniężna do 1500mk.

Prawdopodobnie liczny udział strażaków w wojnie z bolszewikami, która zakończyła się w 1921 r., był powodem zmniejszonej aktywności i zawieszenia działalności straży, skoro we wrześniu 1923 r. nauczyciel z Trzcianki Teodor Hipolit Kaczyński z inspektorem Stanisławem Błaszczykiem z Powiatowego Związku Floriańskiego w Garwolinie przejęli od sołtysa Józefa Kasprzaka z wyposażenia straży wildzkiej sikawkę, dwa beczkowozy, kaski i topory dla nowo organizowanej straży w Trzciance.

Okręgowy Związek Straży Pożarnych odbył 27 października 1923 r. wspólne posiedzenie z Komisją Przeciwpożarową Sejmiku Powiatowego. Prezes Sztromajer stwierdził, że od czterech lat straże nie otrzymywały dotacji, co nie pozwalało na uzupełnianie sprzętu gaśniczego, który się niszczył podczas akcji gaśniczych. Postanowiono „zwrócić się niezwłocznie do Wydziału Powiatowego o natychmiastowe ściąganie sum na cele przeciwpożarowe, przetrzymywanych w urzędach gminnych, oraz o pociągnięcie do odpowiedzialności dyscyplinarnej władz tych gmin, które zalegają z wpłacaniem do Wydziału Powiatowego już zebranych składek”. Ściągnięte składki postanowiono przeznaczyć na dotacje dla straży i na wynagrodzenie instruktora.

Jedną z przyczyn braku odpowiedniego finansowania straży należy upatrywać w postępującej od 1919 r. inflacji do hiperinflacji w latach 1923/1924. Proces ten został zahamowany przez reformy Władysława Grabskiego.

Sytuacja stopniowo ulegała poprawie. Zwiększone środki finansowe pozwoliły na założenie nowych straży w powiecie. Na koniec 1926 r. w powiecie, który przodował w województwie lubelskim, było już ponad sześćdziesiąt straży.

Z inicjatywy Mariana Felczyńskiego, który 14 grudnia 1926 r. objął stanowisko pisarza gminnego, nastąpiła rejestracja straży ogniowej. Straż pożarna (ogniowa) podlegała rejestracji jako stowarzyszenie w Urzędzie Wojewódzkim. Przedstawiciele stowarzyszenia w liczbie co najmniej trzech osób musieli za pośrednictwem Starostwa Powiatowego złożyć: podanie, statut i dowód wpłaty 5 zł na koszt ogłoszenia o rejestracji. Stowarzyszenie pod nazwą „Towarzystwo Ochotniczej Straży Pożarnej w Wildze gm. Wilga pow. Garwolińskiego” postanowieniem Wojewody Lubelskiego Antoniego Remiszewskiego z dnia 20 stycznia 1927 r. wpisano do rejestru stowarzyszeń i związków pod Nr 753.

24 kwietnia 1927 r. pod przewodnictwem sołtysa Józefa Kasprzaka odbyło się zebranie gromadzkie. W punkcie pierwszym porządku obrad zebrani jednogłośnie postanowili: „Plac będący własnością gromady Wilga a położony między Kościołem a placem Smerczyńskiego długości 30m. i szerokością 40m. nadać bezpłatnie Straży Pożarnej Ochotniczej w Wildze pod budowę remizy strażackiej, lub plac znajdujący się pomiędzy gruntem parafialnym i Szczepańskiego Jakuba”.

W związku z dużą ilością pożarów w województwie lubelskim, wojewoda wydał okólnik. Zobowiązał w nim starostów do „wydania jak najostrzejszych zarządzeń, mających na celu zapobieganie pożarom oraz odpowiednie zorganizowanie akcji ratunkowej, obejmującej stłumienie pożaru oraz opiekę nad pogorzelcami”. W wytycznych zalecono tworzenie dogodnych dojazdów do studni, rzek i stawów, a przy gospodarstwach oddalonych od studni i naturalnych zbiorników zalecono ustawienie beczki z wodą o pojemności 15 wiader. We wsiach miały zostać ustanowione stróże nocne, a w okresie żniw i upalne dni również stróże dzienne. Kontrolę zlecono komendantom posterunków Policji Państwowej. W przypadku pożaru akcją przeciwpożarową dowodził Naczelnik Straży Ogniowej, a w przypadku jego braku wójt lub sołtys.

Zapewnienie odpowiedniej liczby koni do zaprzęgów strażackich było obowiązkiem gminy. Wyznaczano w tym celu kolejno mieszkańców, którzy w razie alarmu mieli obowiązek natychmiast dostarczyć konie. Wyznaczony właściciel konia musiał w przypadku alarmu przerwać pracę i dostarczyć konia. Naczelnik straży czuwał, aby konie były wyznaczone we właściwym czasie i w odpowiedniej liczbie. W przypadku niedostarczenia konia lub przybycia ze znacznym opóźnieniem, naczelnik zobowiązany był do zbadania przyczyny zdarzenia. Jeśli uznał winę wyznaczonego właściciela konia, mógł wnioskować o ukaranie go grzywną do 500 zł lub do 14 dni aresztu. Gospodarze zobowiązani do stałego dostarczania koni do wyjazdów straży w przypadku pożaru, byli zwalniani ze świadczeń drogowych.

Na działce w centrum Wilgi, przekazanej straży przez mieszkańców gromady Wilga, w 1938 r. rozpoczęto budowę Domu Strażaka. W latach trzydziestych zachęcano strażaków do budowy remiz z pomieszczeniem na świetlicę ze sceną i biblioteką. Władze państwowe oraz samorząd powiatowy i gminny deklarowały dofinansowanie inwestycji. Był to murowany budynek o wymiarach 10m na 32m. Wykonano fundamenty, na które młodzież pozbierała wszystkie kamienie z własnych podwórek. Postawiono tylko mury z powodu wybuchu wojny budynek nie pokryto. Obok ściany szczytowej od strony kościoła znajdowało się urządzenie służące do ćwiczenia toporników.

Kościół i remiza z ok. 1939 r. Obok bramy wjazdowej do remizy, konstrukcja do ćwiczeń toporników z bosakami i linką z hakiem.
Kościół i remiza z ok. 1939 r. Obok bramy wjazdowej do remizy, konstrukcja do ćwiczeń toporników z bosakami i linką z hakiem.
Rysunek poglądowy z artykułu „Jak prowadzić ćwiczenia z narzędziami do burzenia”.
Rysunek poglądowy z artykułu „Jak prowadzić ćwiczenia z narzędziami do burzenia”. „Przegląd Pożarniczy” nr.34 z 24 sierpnia 1930 r

W czasie okupacji do straży ogniowej w Wildze należeli: Bronisław Kołtun (pełnił funkcję Komendanta Straży Ogniowej); druhowie: Piotr Kowalczyk, Antoni Kucharski (wstąpił do straży w 1929 r.), Stanisław Kęder, Marcin Zagrodzki (wstąpił do straży w 1929 r.), Jan Kęder, Teodor Głowala, Józef Zagrodzki, Antoni Kasprzak, Feliks Kowalczyk, Szczepan Kuźnia, Stanisław Szczepański, Józef Kasprzak, Jan Głowala, Marian Chojnacki, Henryk Kowalczyk.

Niemieckie władze wprowadziły dyżury całodobowe strażaków na wieży kościelnej. Na dyżurze było dwóch strażaków, którzy mieli za zadanie obserwowanie okolicy. W przypadku zauważenia oznak zagrożenia pożarowego dzwonili w gong (kawałek szyny), który był uwieszony na rusztowaniu w wieży.

Podczas okupacji część strażaków została wywieziona na przymusowe roboty do Rzeszy. Ci, którzy pozostali, wstąpili do podziemnych zbrojnych organizacji nieodległościowych Batalionów Chłopskich i Armii Krajowej. Członkami obu organizacji podziemnych było wielu strażaków z Wilgi i okolic. Druh kpr. Antoni Miętus ps. „Czapla” został dowódcą III drużyny i dowódcą ośrodka 18 AK, które tworzyły wioski: Celejów, Wola Celejowska, Wilga, majątek Wilga i Skurcza. Dowódcą 12 placówki BCh w Wildze był Bronisław Kołtun – komendant Straży Ogniowej. Franciszek Frieda, późniejszy komendant Straży Ogniowej, był dowódcą oddziału taktycznego BCh prowadzącego dywersję wobec okupanta.

Na jesieni 1944 r. w powiecie były 24 straże, „i wszystkie nieczynne, bowiem władze sowieckie utrudniają pracę”. Wznowienie działalność straży nastąpiło po ofensywie styczniowej w 1945 r. i po powrocie ludności cywilnej do swoich domów.

Po wojnie wykończono i przykryto blachą ocynkowaną dom strażaka. Do tych prac zostali zatrudnieni jeńcy niemieccy sprowadzeni przez mieszkającego na Osiedlu Wypoczynkowym lekarza ppłk. Wiesława Rotta. W domu strażaka, w części środkowej, znajdowała się duża sala, w której później urządzono świetlicę wiejską. W częściach bocznych budynku były następujące pomieszczenia: od strony kościoła – remiza strażacka, a po przeciwnej stronie dwa lokale wynajmowane przez Gminną Spółdzielnię „Samopomoc Chłopską” na sklepy. Sikawka, beczka, węże i pozostały sprzęt przechowywano już w remizie.

W sierpniu 1951 r. Prezydium GRN w Wildze zgłosiło Komendzie Wojewódzkiej Straży Pożarnej kandydata na Komendanta Gminnego Straży Pożarnych w gminie Wilga. Kandydatem był Przewodniczący Prezydium GRN Wacław Miller. We wrześniu kandydat został, rozkazem nr 27/51 Komendy Wojewódzkiej Straży Pożarnej, mianowany komendantem gminnym (pierwszym), a powierzenie obowiązków otrzymał od Komendy Powiatowej Straży.

Straże pożarne, nie tylko walczyły z pożarami i powodziami. Wykorzystywano je także do innych zadań. Rozkazem Komendanta Głównego Straży Pożarnych nr 8 z dnia 30 lipca 1953 r. wszystkie jednostki OSP zmuszono do akcji w walce ze stonką ziemniaczaną. Rozkaz komendanta przesłano do wszystkich jednostek OSP w celu wykonania. Wykryte ogniska stonki ziemniaczanej czynnie zwalczali także strażacy z Wilgi.

W maju 1955 r. teren powiatu garwolińskiego został podzielony na 11 rejonów, w których przeprowadzano strażackie zawody rejonowe. W każdym rejonie podzielono straże według typów posiadanego sprzętu gaśniczego. Wilga przypisana została do Rejonu 2 Sobienie Jeziory, do którego należały: typ „S” – Sobienie Jeziory, Warszawice (były to straże, które miały na wyposażeniu samochód), typ „Km” – Wilga, Goźlin, Sobienie Biskupie, Dziecinów, Kosumce, Wysoczyn (straże, które miały na wyposażeniu zaprzęg konny z motopompą), typ „Kr” – Trzcianka, Sobienie Szlacheckie, Zambrzyków (straże, które miały na wyposażeniu zaprzęg konny z sikawką ręczną). Z powyższej informacji wynika, że straż w Wildze dysponowała motopompą „Leopolia”. W sporządzonym wykazie szczegółowym motopomp na dzień 31 marca 1958 r. na stanie straży w Wildze były dwie motopompy marki Leopolia M 800 i M 400, przy czym ta druga była przeznaczona do wycofania.

W 1960 r. jednostka otrzymała swój pierwszy samochód marki Dodge WC 51 o ładowności ¾ tony. Był to amerykański lekki samochód ciężarowy produkowany w latach 1942-1945. Samochód pochodził z demobilu z jednostki wojskowej z Dęblina i wymagał ciągłych napraw. W samochodzie była ręczna syrena alarmowa, która wcześniej była używana przy wyjazdach wozami konnymi. Naczelnikiem straży był wówczas Władysław Węgrzynek, który przejął na krótko funkcję od Stanisława Parola. Prezesem straży był nauczyciel Henryk Lewicki.

W latach 1961 – 1962 r. prezesem straży był Stanisław Miętus. W latach 1962 – 1970 r. naczelnikiem straży w Wildze był Józef Pałyska, a prezesem Stanisław Jankowski. Prezesem Gminnym OSP był Henryk Lewicki. 12 kwietnia 1968 r. Prezydium GRN powołało Józefa Pałyskę na Gromadzkiego Naczelnika Straży Pożarnych.

W 1969 r. na terenie gromady były trzy jednostki OSP: Wilga, która posiadała samochód oraz dwie jednostki nieposiadające samochodu w Mariańskim Porzeczu i Podolu. W tym czasie na wyposażeniu jednostki był samochód gaśniczy produkcji angielskiej Bedford wycofany z OSP Garwolin. W samochodzie było 10 miejsc (2+8), miejsce na motopompę, dwa zwijadła dwukołowe na węże, miejsce na sprzęt i armaturę pożarniczą. Poprzedni samochód Dodge przekazano innej jednostce OSP w powiecie.

W 1970 r. jednostka OSP z Wilgi otrzymała „nowy” samochód marki Star 25 GBM z beczkowozem.

Na jubileusz 50-lecia Ochotniczej Straży Pożarnej w Wildze jednostka otrzymała sztandar. Uroczystości odbyły się we wrześniu 1974 r. na ulicy przed Szkołą Podstawową. Na uroczystość przybyli przedstawiciele z Wojewódzkiej i Powiatowej Komendy Państwowej Straży Pożarnej, przedstawiciele władz gminy i partii. Naczelnik gminy Wilga inż. Czesław Grzegrzółka dokonał wręczenia sztandaru naczelnikowi Ochotniczej Straży Pożarnej Józefowi Pałysce.

Poczet sztandarowy: dowódca – Józef Pałyska, chorąży – Stanisław Kondej w asyście Stanisława Kowalczyka i Stanisława Kasprzaka.

Zasłużeni straży zostali odznaczeni medalami „Za zasługi dla pożarnictwa”. W drugiej połowie lat siedemdziesiątych w Zarządzie byli: prezes – Parol Stanisław, zastępca prezesa – Woźniak Wacław, naczelnik – Kondej Stanisław, zastępca naczelnika – Pałyska Józef, gospodarz – Kucharski Stefan, skarbnik – Jankowski Stanisław. W Komisji Rewizyjnej byli: przewodniczący – Kucharski Antoni, sekretarz – Woźniak Marian, członek Parol Tadeusz, a kierowcą samochodu gaśniczego był Knotek Zdzisław. W latach 1976-1977 jednostka liczyła 41 członków.

Jednostka na swoją działalność pozyskiwała fundusze z różnych źródeł. W 1980 r. otrzymała sprzęt z Komendy Rejonowej z Garwolina o wartości 39 800 zł, a z Urzędu Gminy Wilga kwotę 36 000 zł. Duży zysk dla straży przynosiły organizowane zabawy. Zysk z jednej takiej imprezy wynosił około 35 000 zł. Jednostka otrzymywała od miejscowego GS-u czynsz dzierżawny za wynajmowane lokali dla sklepów. Była to kwota 8 400 zł.

Zarząd przy wsparciu naczelnika gminy czynił starania o przygotowanie dokumentacji i pozwolenia na budowę garażu. Na zebraniu sprawozdawczym podjęto uchwały o wypowiedzeniu umowy wynajmu lokali na sklepy w remizie Gminnej Spółdzielni i przystąpieniu do prac budowlanych nowego garażu.

Zarząd w porozumieniu z naczelnikiem gminy Wiesławem Patockim przystąpił na wiosnę 1984 r. w czynie społecznym do budowy garażu. Fundamenty wykonano pod nadzorem druha Stanisława Kowalczyka, a ściany pod nadzorem druha Władysława Zawadki. Tylko dzięki dużemu zaangażowaniu strażaków i naczelnika gminy inwestycję ukończono. Oddanie garażu do użytku nastąpiło w maju 1985 r. i było połączone ze świętem strażaka. Latem 1986 r. przystąpiono do rozbiórki budynku Domu Strażaka i dokończono budowę nowych garaży, których koszt wyniósł około trzech milionów złotych.

Gmina na placu straży wybudowała Gminny Ośrodek Kultury, w którym jednostka otrzymała jedno pomieszczenie i prawo do bezpłatnego korzystania z sali widowiskowej na swoje potrzeby. W wybudowanej wieży na GOK-u zaplanowano miejsce do suszenia węży. Ostatecznie wieża powstała, ale bez miejsca na suszenie węży. Na wieży znajduje się syrena alarmowa, włączana ręcznie i selektywnie przez oficera dyżurnego z PSP.

Na Gminnym Zjeździe 12 marca 1987 r. poruszono sprawę nowego samochodu dla OSP. Obecny wóz bojowy posiadał zbiornik tak skorodowany, że nie nadawał się do eksploatacji i remontu.

W 1987 roku zdano stary samochód Star 25, a w lipcu 1988 r. straż otrzymała fabrycznie nowego Stara 266 GBM 2,5/8 z napędem na wszystkie trzy osie, będącego do dziś na wyposażeniu jednostki. Na wybór tego typu wozu bojowego wpłynęły warunki terenowe. W 1988 r. jednostka liczyła 35 członków zwyczajnych, 2 wspierających i 10 członków drużyny młodzieżowej.

W tym okresie Zarząd pracował w następującym składzie: prezes – Stanisław Parol, naczelnik – Marian Woźniak, wiceprezes – Wiesław Patocki, skarbnik – Henryk Lewicki, zastępca naczelnika – Wacław Woźniak, sekretarz – Julian Dąbrowski i członek – Stanisław Kuk. Komisji Rewizyjnej przewodniczył Waldemar Węgrzynek, sekretarzem komisji był Krzysztof Parol, a członkiem – Antoni Kucharski.

Zmiana ustroju państwa wymusiła zmianę statutu straży. Nowy statut został uchwalony 25 września 1991 r. i wpisany do rejestru stowarzyszeń Sądu Okręgowego w Siedlcach pod nazwą Ochotnicza Straż Pożarna w Wildze. Stowarzyszenie reprezentował Zarząd w składzie: prezes – Waldemar Węgrzynek, wiceprezes – Marian Woźniak, sekretarz – Wiesław Parol, skarbnik – Edward Czapliński. W 1994 r. naczelnikiem straży był Marian Woźniak, a prezesem Waldemar Węgrzynek.

Na początku marca 2005 r. Gmina Wilga zakupiła samochód pożarniczy marki Mercedes-Benz Laf 911 B (rok produkcji 1977), który 11 marca 2005 r. przekazała na stan OSP Wilga. Na wyposażeniu był agregat prądotwórczy, wyciągarka do samochodów, zestaw ratownictwa medycznego, turbowentylator, motopompa pływająca, aparaty oddechowe, pilarki do drewna i betonu. OSP Wilga, mając dwa samochody gaśnicze i spełniając pozostałe warunki, w dniu 30 grudnia 2010 r. została włączona do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Pierwsze jednostki OSP w powiecie zostały włączone do KSRG w marcu 1995 r. W 2011 r. trzech strażaków ukończyło szkolenie ratowników pierwszego stopnia, a dziewięciu drugiego oraz czterech kierowania ruchem.

Na tle samochodów marki: Star 25 GBM i Mercedes-Benz Laf 911 B, stoją od lewej: Marian Woźniak, proboszcz ks. Henryk Och – kapelan powiatowy, Krzysztof Parol z boku Paweł Kołodziejczyk.

Na Walnym Zebraniu 26 lutego 2011 r. wybrano nowe władze stowarzyszenia. Funkcje w Zarządzie powierzono następującym druhom: Prezes – Piotr Winek, Wiceprezes – Andrzej Głowala, Skarbnik – Marian Woźniak, Sekretarz – Paweł Kołodziejczyk, Gospodarz – Marek Kowalczyk, Członek – Łukasz Woźniak, Naczelnik – Paweł Woźniak. W składzie Komisji Rewizyjnej byli następujący strażacy: Adam Głowala, Tomasz Węgrzynek, Wojciech Parol.

19 października 2014 r. jednostka otrzymała średni samochód ratowniczo-gaśniczy na podwoziu samochodu marki MAN (Stolarczyk) TGM 13.290 z napędem na cztery koła i zbiornikiem na wodę o pojemności trzech tysięcy litrów. Aktu poświęcenia samochodu dokonali – kapelan powiatowy strażaków ks. Kazimierz Momont i proboszcz ks. Marek Żak.

W 2018 r. jednostka wzięła udział w 137 akcjach ratowniczo gaśniczych. 69 wyjazdów było do wypadków, wiatrołomów, zalanych posesji, usuwaniu plam oleju na jezdni, owadów. 40 razy wyjeżdżano do pożarów budynków mieszkalnych, gospodarczych, sadzy w przewodach kominowych, traw, lasów i samochodów. 11 razy jednostka zabezpieczała lądowiska Lotniczego Pogotowia Ratunkowego. 12 wyjazdów było do fałszywych alarmów. Trzy razy wyjeżdżano poza teren gminy Wilga.

Obecnie stowarzyszenie reprezentują: Paweł Woźniak – Naczelnik, Piotr Winek – Prezes, Andrzej Głowala – Wiceprezes, Adam Głowala – Skarbnik, Paweł Kołodziejczyk – Sekretarz, Marek Kowalczyk – Gospodarz, Łukasz Woźniak – Członek.

Strażacy z jednostki OSP Wilga aktywnie uczestniczą w świętach patriotycznych i religijnych w Wildze i okolicy. Strażacy od czasu powstania jednostki kultywują tradycje swoich poprzedników. Podsumowaniem obchodów 100-lecia straży będzie przekazanie jednostce średniego samochodu ratowniczo-gaśniczego MAN 13.290 4×4 BB z częściowym wyposażeniem.

Dodaj komentarz