Insurekcja kościuszkowska

Po przegranej wojnie polsko – rosyjskiej w 1792 roku Rzeczypospolita utraciła znaczną część swego terytorium na rzecz Rosji i Prus. W 1793 roku wojska obojga narodów liczyły niecałe 27 000 żołnierzy, bez wyższych dowódców. Oddziały rozbrajano, a żołnierzy wcielano do armii rosyjskiej. Liczbę wojska ograniczono do 18 000 żołnierzy, a w 1794 roku planowano ograniczyć do 15 500. Czytaj dalej Insurekcja kościuszkowska

Bitwa pod Uścieńcem

Podczas powstania styczniowego na terenie obecnego powiatu garwolińskiego doszło do wielu bitew i potyczek stoczonych przez powstańców z wojskiem rosyjskim. Jedną z nich była bitwa pod Uścieńcem (na granicy obecnych gmin Łaskarzewa i Wilgi) stoczona 10 listopada 1863 r. przez oddział powstańczy ppłk. Józefa Jankowskiego ps. Szydłowski. Odział Jankowskiego był jednym z większych oddziałów powstańczych, wyróżniając się liczebnością i uzbrojeniem. Jankowski stoczył ponad 30 bitew i potyczek w większości zwycięskich, w tym w naszej okolicy: Dziecinów, Zambrzyków, Rozniszew, Magnuszew Żyrzyn. Czytaj dalej Bitwa pod Uścieńcem

Powstanie Listopadowe

Na kongresie wiedeńskim w 1815 r. ustanowiono nowy podział Europy. Znaczna część ziem etniczne polskich przypadła trzem zaborcom. Z departamentu poznańskiego oraz  części bydgoskiego i kaliskiego utworzono Wielkie Księstwo Poznańskie pod berłem pruskim. Z miasta Krakowa i jego okolic utworzono Rzeczpospolitą Krakowską pod protektoratem trzech zaborców. Natomiast z ziem dotychczasowego Księstwa Warszawskiego lecz bez zachodniej części Wielkopolski (Wielkie Księstwo Poznańskie) utworzono Królestwo Polskie połączone unią personalną z Rosją. Potocznie nazywane kongresówką. Królestwo posiadało własną konstytucję, sejm, wojsko i walutę. Każdy monarcha – car Rosji nosił tytuł Króla Polski, a w jego imieniu rządził namiestnik. Mimo to Rosja traktowała Królestwo, jako kraj podbity. Dochodziło do łamania konstytucji, niszczono polskie szkolnictwo, tajna policja zatrzymywała i więziła bez sądów patriotów polskich.   Czytaj dalej Powstanie Listopadowe

Ruch Ludowy i Bataliony Chłopskie w rejonie Wilgi podczas okupacji niemieckiej.

Po zakończeniu działań militarnych w kampanii wrześniowej, ludowcy przystąpili do tworzenia podziemnych struktur politycznych Stronnictwa Ludowego. Już w listopadzie 1939 r. w Garwolinie powstała powiatowa trójka polityczna  Stronnictwa Ludowego  „Roch”, wcześniej niż trójka wojewódzka. Tworzyli ją działacze Stronnictwa Ludowego i Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici” w składzie: przewodniczący trójki Bronisław Warowny dotychczasowy prezes powiatowy SL i ZMW RP „Wici”, członkowie trójki Władysław Popiołek i Stanisław Parzyszek. Po zamordowaniu przez niemieckich żandarmów Parzyszka w listopadzie 1942 r.  członkiem trójki został Jan Kaczmarczyk. Czytaj dalej Ruch Ludowy i Bataliony Chłopskie w rejonie Wilgi podczas okupacji niemieckiej.

I Wojna Światowa – Wielka Wojna na terenie Wilgi i okolic

Niemieckie pocztówki z 1915 r. Przeprawa wojsk niemieckich pomiędzy Tarnowem, a Skurczą. Z wody wystają elementy zniszczonego rosyjskiego mostu w 1915 r.

1 sierpnia 1914 r. wybuchła wojna nazwana później „Wielką Wojną”. Po stronach przeciwnych stanęli zaborcy Polski: Niemcy z Austro-Węgrami przeciwko Rosji. We wrześniu w kierunku środkowej Wisły ruszyła ofensywa wojsk – 9 Armia niemiecka pod dowództwem gen. Paula von Hindenburga i 1 Armia austro-węgierska pod dowództwem gen. Victora Dankla. Rosjanie postanowili oprzeć obronę  na trzech grupach. Jedną z nich była Grupa Wisły Środkowej składająca się z 2, 4, 9 i 5 Armii. 2 Armia broniła odcinka Wisły od Jabłonnej do ujścia rzeki Wilgi, a 4 Armia od ujścia rzeki Wilgi do ujścia rzeki Iłżanki. Pierwsze działania militarne dotarły w rejon lewobrzeżnej Wisły na  początku października 1914 r. Walki trwały na odcinku od Warszawy, Góry Kalwarii aż do Dęblina. Czytaj dalej I Wojna Światowa – Wielka Wojna na terenie Wilgi i okolic

Tarnów – historia parafii

Wycinek mapy Mazowsza z drugiej połowy XVI w. przedstawiający granicę parafii Tarnów

W roku 1463 Stanisław Old Tarnowski z rodu Powałów właściciel Tarnowa, ufundował i uposażył kościół w Tarnowie. Kapituła poznańska 3 lipca 1464 r. ratyfikowała i przypieczętowała przywilej erekcyjny biskupa Andrzeja Bnińskiego[1]. Nową małą parafię tworzyły dwie wsie Tarnów i Dąbrowa odłączone z parafii Wilga. Ks. Józef Nowacki podaje, że  były to wsie Tarnów i Uścieniec z parafii magnuszewskiej. Wymienione wsie rzeczywiście przed erygowaniem parafii w Wildze należały do parafii magnuszewskiej. Czytaj dalej Tarnów – historia parafii